Śródmiąższowe zapalenie pęcherza moczowego
Śródmiąższowe zapalenie pęcherza moczowego jest nieinfekcyjnym zapaleniem pęcherza, które powoduje ból (nadłonowy, miednicowy i brzuszny), szybkie oddawanie moczu i naglące parcie na mocz z nietrzymaniem moczu. Diagnoza stawiana jest na podstawie wywiadu i wykluczenia innych chorób klinicznie oraz poprzez cystoskopię i biopsję. Wielu pacjentów czuje się lepiej dzięki leczeniu, ale wyleczenie jest rzadkie. Leczenie jest różne, ale obejmuje zmiany w diecie, trening pęcherza, pentosan, leki przeciwbólowe i leczenie wewnątrzpęcherzowe.
Częstość występowania śródmiąższowego zapalenia pęcherza moczowego nie jest znana, ale choroba jest znacznie częstsza niż wcześniej sądzono i może maskować inne zespoły kliniczne (np. przewlekły ból miednicy). Osoby rasy białej są bardziej podatne na chorobę, a w 90% przypadków dotyka ona kobiet.
Przyczyna choroby nie jest znana, ale patogeneza polega prawdopodobnie na utracie ochronnych właściwości mucyny urotelialnej, z przenikaniem potasu i innych substancji z moczu do ściany pęcherza, aktywacją wrażliwych nerwów i uszkodzeniem mięśni gładkich. W procesie tym mogą pośredniczyć komórki tuczne, ale ich rola nie jest jeszcze jasna.
Objawy
Śródmiąższowe zapalenie pęcherza moczowego jest początkowo bezobjawowe, ale z biegiem lat pojawiają się objawy i pogarszają się w miarę uszkadzania ściany pęcherza. Niepokój może budzić ucisk i ból nadłonowy i w miednicy, którym zwykle towarzyszy zwiększona częstotliwość oddawania moczu (do 60 razy na dobę) lub pilne parcie na mocz. Objawy te postępują wraz z wypełnianiem się pęcherza i kurczeniem się go podczas oddawania moczu; u niektórych osób objawy nasilają się podczas owulacji, menstruacji, alergii sezonowych, stresu fizycznego i emocjonalnego lub stosunku seksualnego.
Pokarmy bogate w potas (np. owoce cytrusowe, czekolada, napoje zawierające kofeinę, pomidory) mogą powodować zaostrzenie. Tytoń, alkohol i pikantne potrawy przyczyniają się do zaostrzenia objawów. W przypadku wystąpienia bliznowacenia ściany pęcherza moczowego zmniejsza się pojemność pęcherza i jego reakcja na leczenie, co powoduje nasilenie imperatywnego parcia na mocz i zwiększenie częstości oddawania moczu.
Śródmiąższowe zapalenie pęcherza moczowego jest nieinfekcyjnym zapaleniem pęcherza moczowego, które powoduje ból (nadłonowy, miednicowy i brzuszny), częste oddawanie moczu i imperatywny parcie na mocz z nietrzymaniem moczu. Diagnoza stawiana jest na podstawie wywiadu i wykluczenia innych chorób klinicznie oraz poprzez cystoskopię i biopsję. Wielu pacjentów czuje się lepiej dzięki leczeniu, ale wyleczenie jest rzadkie. Leczenie jest różne, ale obejmuje zmiany w diecie, trening pęcherza, pentosan, środki przeciwbólowe i leczenie wewnątrzpęcherzowe.
(Patrz również Przegląd Próżnowania).
Częstość występowania śródmiąższowego zapalenia pęcherza moczowego jest nieznana, ale stan ten jest znacznie bardziej powszechny niż wcześniej sądzono i może maskować inne zespoły kliniczne (np. przewlekły ból miednicy). Na chorobę bardziej podatne są osoby rasy białej, a w 90% przypadków dotyka ona kobiet.
Przyczyna choroby nie jest znana, ale patogeneza prawdopodobnie polega na utracie ochronnych właściwości mucyny urotelialnej, z przenikaniem potasu i innych substancji z moczu do ściany pęcherza, aktywacją wrażliwych nerwów i uszkodzeniem mięśni gładkich. W procesie tym mogą pośredniczyć komórki tuczne, ale ich rola nie jest jeszcze jasna.
Objawy kliniczne
Śródmiąższowe zapalenie pęcherza moczowego jest początkowo bezobjawowe, ale z biegiem lat pojawiają się objawy i pogarszają się w miarę uszkadzania ściany pęcherza. Niepokój może budzić ucisk i ból nadłonowy i w miednicy, którym zwykle towarzyszy zwiększona częstotliwość oddawania moczu (do 60 razy na dobę) lub pilne parcie na mocz. Objawy te postępują wraz z wypełnianiem się pęcherza i kurczeniem się go podczas oddawania moczu; u niektórych osób objawy nasilają się podczas owulacji, menstruacji, alergii sezonowych, stresu fizycznego i emocjonalnego lub stosunku seksualnego.
Pokarmy bogate w potas (np. owoce cytrusowe, czekolada, napoje zawierające kofeinę, pomidory) mogą powodować zaostrzenie. Tytoń, alkohol i pikantne potrawy przyczyniają się do zaostrzenia objawów. Wraz z bliznowaceniem ściany pęcherza zmniejsza się pojemność pęcherza i jego reakcja na leczenie, co powoduje zwiększone parcie na mocz i zwiększoną częstotliwość oddawania moczu.
Diagnoza
- Ocena kliniczna
- Cystoskopia z ewentualną biopsją
Diagnoza może być postawiona na podstawie objawów po wykluczeniu przez badania częstszych patologii prowadzących do podobnych objawów (np. zakażenia dróg moczowych, choroby zapalne miednicy, przewlekłe zapalenie gruczołu krokowego i prostaty, zapalenie uchyłków).
Cystoskopia jest konieczna do wykrycia łagodnych owrzodzeń pęcherza (wrzody Hannera); biopsja służy do wykluczenia raka pęcherza. Ocena objawów w standaryzowanej skali objawów lub poprzez dożylny wlew chlorku potasu (test wrażliwości na potas) może poprawić dokładność diagnostyczną, ale nie jest jeszcze rutynowo stosowana.
Leczenie
- Zmiany stylu życia
- Ćwiczenia na pęcherzu moczowym
- Leki (np. pentosiarczan sodu, trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), kroplówki z sulfotlenku dimetylu)
- W ostateczności leczenie chirurgiczne
Zmiana stylu życia
Do 90% pacjentów osiąga znaczną poprawę w wyniku leczenia, ale całkowite wyleczenie jest rzadkie. Leczenie powinno obejmować promowanie świadomości i unikanie potencjalnych czynników wyzwalających, takich jak tytoń, alkohol, pokarmy o dużej zawartości potasu i pikantne potrawy.
Wybór leczenia
Oprócz zmian w stylu życia, w zależności od potrzeb stosuje się trening pęcherza, leki, terapię wewnątrzpęcherzową i operację. Pomocna może być redukcja stresu i odpowiedź biologiczna (wzmocnienie mięśni dna miednicy, np. w ćwiczeniach Kegla). Żadna pojedyncza metoda leczenia nie okazała się skuteczna, ale zaleca się wypróbowanie kombinacji ≥2 niechirurgicznych metod leczenia przed interwencją chirurgiczną.
